5 გადამწყვეტი სოცმედიაპარამეტრი ბიზნესისთვის რატომ დამთავრდა ლაიქების ერა?

ქართველი ბიზნესლიდერები ხშირად სოციალური მედიის წარმატებას "ლაიქების" რაოდენობით ზომავენ. ეს მიდგომა, მართალია, გავრცელებულია, მაგრამ სინამდვილეში ერთგვარი ხაფანგია, რომელიც რეალური ბიზნესმიზნებისგან გვაშორებს. ციფრული სამყარო მუდმივად იცვლება: მომხმარებლები უფრო პასიურები ხდებიან, კონტენტს პირად შეტყობინებებში აზიარებენ და საჯარო აქტიურობა სულ უფრო რთული მისაღწევი ხდება. ეკონომიკური სირთულეების დროს კი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მარკეტინგული რესურსების ეფექტიანად გამოყენება და რეალური შედეგების მიღება. კვლევები აჩვენებს, რომ "ლაიქები" ხშირად "არაფერს იწვევს" ბიზნესისთვის ხელშესახები შედეგების თვალსაზრისით.

ეს სტატია დაგეხმარებათ, თავი დააღწიოთ "ლაიქების მახეს" და ფოკუსირდეთ იმაზე, რაც ნამდვილად მნიშვნელოვანია თქვენი ბიზნესისთვის – გაყიდვების ზრდა, მომხმარებელთა ლოიალობის შენარჩუნება და რეალური ბიზნესშედეგების მიღწევა.

სად არიან ქართველი მომხმარებლები და როგორ იქცევიან ონლაინ?

საქართველოში სოციალური მედიის გამოყენება ძალიან მაღალია. Facebook-ი კვლავ დომინირებს (3 მილიონი მომხმარებელი 2025 წლის დასაწყისში, მოსახლეობის 78,8%), განსაკუთრებით უფროსი ასაკის მოსახლეობაში. Instagram-ი (1,7 მილიონი მომხმარებელი, 44.6%) და განსაკუთრებით TikTok-ი (2,31 მილიონი ზრდასრული მომხმარებლის სარეკლამო წვდომა) პოპულარულია ახალგაზრდებში (18-34 წ.). ასევე, მნიშვნელოვანი პლატფორმაა YouTube-ი ინფორმაციის მოხმარებისა და პროდუქტების ძიებისთვის.

მნიშვნელოვანია გვესმოდეს, რომ მომხმარებლის ქცევა შეიცვალა. ბევრი ადამიანი ნახულობს კონტენტს, ზუმავს ფოტოებს, უყურებს ვიდეოებს, ინახავს პოსტებს ან აგზავნის პირად ჩატებში ისე, რომ საჯაროდ არ რეაგირებს (არ ა-"ლაიქებს"). ეს არის პასიური მოხმარება. ამას ემატება "ბნელი სოციალური გაზიარება" (Dark Social-ი) – კონტენტის გაზიარება პირადი არხებით (სხვადასხვა მესენჯერპლატფორმა), რისი პირდაპირი გაზომვაც რთულია, მაგრამ დიდ წილს შეადგენს (84%-მდე). ამიტომ მხოლოდ საჯარო მეტრიკებზე დაყრდნობა არასრულ სურათს გვაძლევს.

ამასთან, მედიის მიმართ ნდობა დაბალია (მხოლოდ მეოთხედი ენდობა), რაც ბრენდებისგან მეტ ავთენტურობასა და გამჭვირვალობას მოითხოვს. უბრალო მარკეტინგული გზავნილები ნაკლებად ეფექტურია.

რატომ არის "ლაიქებზე" ფოკუსირება საზიანო? (ამაოების მახე)

"ლაიქები" და მიმდევრების (followers-ი) რაოდენობა ამაო მეტრიკებია – ისინი კარგად გამოიყურება, მაგრამ რეალურ ბიზნესღირებულებას არ ქმნის.

რატომ?

1. ცრუ უსაფრთხოების განცდა: ბევრი ლაიქი არ ნიშნავს გაყიდვებს ან ლოიალობას. ეს შეიძლება მალავდეს რეალურ პრობლემებს (მაგ., დაბალი კონვერტაცია). ლაიქები ადვილად ყალბდება, ყველას მიგვიღია ერთხელ მაინც მსგავსი ტიპის შეტყობინება "რეალური ლაიქები და ფოლოვერები".
2. სტრატეგიული ფოკუსის დაკარგვა: ლაიქებზე დევნაში იხარჯება რესურსები, რომლებიც შეიძლებოდა მოხმარებოდა ლიდების გენერირებას ან რეალური კავშირების დამყარებას.
3. ყალბი ჩართულობის/engagement მოზიდვა: ლაიქებზე ოპტიმიზებული კამპანიები ხშირად იზიდავს ბოტებს და ყალბ პროფილებს, რაც აზიანებს რეალურ ჩართულობას და ორგანულ წვდომას.
4. ავთენტურობის შელახვა: ლაიქების დევნაში ბრენდები ხშირად ქმნიან უღიმღამო, ტრენდულ კონტენტს, რომელიც არ შეესაბამება მათ იდენტობას.

რა გავზომოთ ლაიქების ნაცვლად? (ქმედითი მეტრიკები)

ფოკუსირება უნდა გადავიდეს ქმედით მეტრიკებზე, რომლებიც პირდაპირ კავშირშია ბიზნესმიზნებთან:

ჩართულობის ხარისხი: კომენტარები (მათი შინაარსი), გაზიარებები, შენახვები. ესენი ლაიქზე ბევრად მეტს ამბობენ.

• კლიკების მაჩვენებელი (CTR): რამდენად ეფექტურად გადაჰყავს თქვენს კონტენტს მომხმარებელი ვებსაიტზე ან სხვა ბმულზე.
• კონვერტაციის მაჩვენებელი: რამდენი მომხმარებელი ასრულებს სასურველ ქმედებას (ყიდვა, რეგისტრაცია) სოციალური მედიიდან გამოსვლის შემდეგ. ეს პირდაპირ ზომავს ბიზნესშედეგს.
• ვებსაიტის ტრაფიკი და ქცევა: რამდენი ადამიანი მოდის საიტზე სოციალური ქსელიდან და რას აკეთებენ იქ (რამდენ ხანს რჩებიან, რამდენ გვერდს ნახულობენ).
• ინვესტიციის უკუგება (ROI) / რეკლამაზე დანახარჯის უკუგება (ROAS): საბოლოო ფინანსური საზომი, რომელიც აჩვენებს, რამდენად მოგებიანია თქვენი სოციალური მედიააქტივობა.
• ამ მეტრიკების გასაზომად აუცილებელია ისეთი ინსტრუმენტების გამოყენება, როგორიცაა Google Analytics-ი (GA4) და UTM პარამეტრები ბმულებზე.

როგორ მოვერგოთ ცვლილებებს და შევქმნათ ეფექტური სტრატეგია?

მომხმარებლის ქცევისა და ალგორითმების ცვლილების ფონზე სტრატეგია უნდა ადაპტირდეს:

• პრიორიტეტი მიანიჭეთ ვიდეოს: განსაკუთრებით მოკლე ფორმატის (Reels-ი, TikTok-ი, Shorts-ი). ალგორითმებს უყვართ ვიდეო, რომელიც მაყურებლის ყურადღებას იპყრობს.
• იყავით ავთენტური და ღირებული: მომხმარებლები და ალგორითმები უპირატესობას ანიჭებენ ნამდვილ, გასაგებ კონტენტს. შესთავაზეთ საგანმანათლებლო, პრობლემის გადამჭრელი კონტენტი.
• გამოიყენეთ სოციალური მედია, როგორც საძიებო სისტემა: ოპტიმიზაცია გაუკეთეთ კონტენტს საკვანძო სიტყვებით, რათა მომხმარებლებმა ადვილად გიპოვონ პლატფორმის შიდა ძიებით.
• ადაპტირდით Tras კონტენტის ტრენდთან: თუ თქვენი აუდიტორია უპირატესობას ანიჭებს მარტივ, იუმორისტულ ან კლიშე კონტენტს, ეს ხშირად ავთენტურობის ან გართობის სურვილზე მიუთითებს. სტრატეგიულად გამოიყენეთ იუმორი და მარტივი ენა, მაგრამ შეინარჩუნეთ ბრენდის იდენტობა.
• ეკონომიკური სირთულეების დროს ფოკუსირდით ღირებულებაზე: ხაზი გაუსვით, როგორ ეხმარება თქვენი პროდუქტი/სერვისი მომხმარებელს ფულის დაზოგვაში, ეფექტურობის გაზრდასა ან პრობლემის გადაჭრაში.
• შექმენით საზოგადოება/community Building-ი: უპასუხეთ კომენტარებსა და შეტყობინებებს, წაახალისეთ მომხმარებლის მიერ გენერირებული კონტენტი (UGC) და შექმენით ლოიალური მიმდევრების ჯგუფი ან არხი (მაგ., Facebook-ჯგუფები). ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მომხმარებლის შესანარჩუნებლად, რაც ხშირად უფრო ხარჯთეფექტურია, ვიდრე ახლის მოზიდვა.
• გამოიყენეთ ხარჯთეფექტური ტაქტიკები: ორგანული სოციალური მედია, UGC და თანამშრომელთა ჩართულობა შესანიშნავი გზებია შედეგების მისაღწევად დიდი ბიუჯეტის გარეშე.

სწრაფი რჩევები ქართველი CEO-ებისთვის:

1. მოითხოვეთ ქმედითი მეტრიკები: დაივიწყეთ ლაიქები. ფოკუსირდით ჩართულობის ხარისხზე (კომენტარები, გაზიარებები, შენახვები), CTR-ზე, კონვერტაციებზე და ROI/ROAS-ზე.
2. იყავით იქ, სადაც თქვენი აუდიტორიაა: გამოიყენეთ Facebook-ი ფართო აუდიტორიისთვის, Instagram-და TikTok-ი – ახალგაზრდებისთვის.
3. გახსოვდეთ - ვიდეოკონტენტი უპირველეს ყოვლისა: შექმენით მოკლე, მიმზიდველი ვიდეოები.
4. ისაუბრეთ ავთენტურად და შესთავაზეთ ღირებულება: იყავით გულწრფელი, გასაგები და ფოკუსირდით სარგებელზე.
5. ააშენეთ და გააძლიერეთ საზოგადოება: უპასუხეთ, ჩაერთეთ დისკუსიაში, წაახალისეთ UGC.
6. დანერგეთ ზუსტი გაზომვის სისტემები: გამოიყენეთ GA4 და UTM პარამეტრები.

დასკვნა

2025 წელს ქართული ბიზნესისთვის სოციალურ მედიაში წარმატება "ლაიქების" რაოდენობაზე ბევრად მეტს ნიშნავს. ფოკუსირდით ავთენტური კავშირების დამყარებაზე, რეალური ღირებულების შეთავაზებაზე, მომხმარებელთა ცვალებადი ქცევის (პასიური მოხმარება, ბნელი სოციალური გაზიარება) გაგებასა და იმ შედეგების გაზომვაზე (ქმედითი მეტრიკები), რომლებიც პირდაპირ აისახება თქვენი ბიზნესის ზრდაზე. ბრენდები, რომლებიც ამ ცვლილებებს მოერგებიან, შეძლებენ არა მხოლოდ სირთულეების გადალახვას, არამედ გრძელვადიანი წარმატების მიღწევას ქართულ ბაზარზე. სოციალური მედიის მარკეტინგის მომავალი ეკუთვნის მათ, ვინც ზომავს თავის ზეგავლენას არა წარმავალ ლაიქებში, არამედ მდგრად ღირებულებაში.

დისკლეიმერი: როდის აქვს "ლაიქებს" მნიშვნელობა?

მიუხედავად იმისა, რომ წინამდებარე სტატია (და ზოგადად თანამედროვე მარკეტინგული მიდგომები) სწორად და მნიშვნელოვნად ამცირებს "ლაიქების" როლს, როგორც ძირითადი ეფექტურობის ინდიკატორისა (KPI) პირდაპირი ბიზნესშედეგებისთვის, როგორიცაა გაყიდვები ან ლიდების გენერირება, არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ არსებობს გამონაკლისი შემთხვევები, როდესაც მონაცემებზე დაფუძნებულ მარკეტინგულ სტრატეგიაში "ლაიქებს" შეუძლიათ შეასრულონ კონკრეტული, თუმცა ხშირად მეორეხარისხოვანი ან საორიენტაციო როლები:

• საწყისი სოციალური მტკიცებულება/Social Proof-ი და ბრენდის აღქმა (განსაკუთრებით ახალი ბრენდების/კამპანიების შემთხვევაში):
  • როდის აქვს მნიშვნელობა: ახალი ბრენდის, პროდუქტის გაშვების ან ცნობადობის ზრდისკენ მიმართული კამპანიისთვის "ლაიქების" საბაზისო რაოდენობამ შეიძლება ხელი შეუწყოს საწყის სოციალურ მტკიცებულებას. პოსტები ძალიან ცოტა ლაიქით შეიძლება ნაკლებად სანდო ან არაპოპულარული გამოჩნდეს შემთხვევითი დამკვირვებლისთვის. (საუბარია აღქმულ სიცოცხლისუნარიანობაზე.)
  • გაფრთხილება: ეს ეფექტი მცირდება ბრენდის მომწიფებასთან ერთად და არ უნდა იყოს მიღწეული ხელოვნური გაბერვით (ლაიქების ყიდვა), რასაც მეტას, იუთუბის ალგორითმები აღმოჩენის შემთხვევაში მკაცრად სჯიან.
• ალგორითმული სიგნალები (ირიბად ზრდის გავრცელებას):
  • როდის აქვს მნიშვნელობა: სოციალური მედიის ალგორითმების უმეტესობა იყენებს ჩართულობის სიგნალებს (ლაიქები, კომენტარები, გაზიარებები, შენახვები, დახარჯული დრო) კონტენტის ხილვადობის დასადგენად. მიუხედავად იმისა, რომ გაზიარებებსა და შინაარსიან კომენტარებს ხშირად უფრო დიდი წონა აქვთ, ლაიქები მაინც უწყობს ხელს საერთო ჩართულობის rate-ს. მაღალმა ჩართულობამ შეიძლება გამოიწვიოს უკეთესი ორგანული გავრცელება.
  • გაფრთხილება: ეს ირიბი სარგებელია. მიზანი არ არის ლაიქები ლაიქებისთვის, არამედ ლაიქები, როგორც ფართო ჩართულობის ნიმუშის ერთი ნაწილი, რომელსაც ალგორითმი ანიჭებს უპირატესობას.
• კონტენტის რეზონანსის შეფასება და A/B ტესტირება (ადრეული, სწრაფი უკუკავშირი):
  • როდის აქვს მნიშვნელობა: თუ თქვენ ტესტავთ სხვადასხვა ტიპის კონტენტს, მესიჯებს ან ვიზუალებს, ლაიქების რაოდენობის მნიშვნელოვანი ცვლილება (ზემოთ ან ქვემოთ) თქვენს საშუალო მაჩვენებელთან შედარებით, შეიძლება იყოს სწრაფი, ადრეული ინდიკატორი იმისა, თუ რა რეზონირებს (ან არ რეზონირებს) თქვენს აუდიტორიასთან. მაგალითად, თუ A პოსტი იღებს 50 ლაიქს, ხოლო B პოსტი (განსხვავებული სტილის) 200-ს, ეს არის სიგნალი, რომელიც ღირს უფრო ღრმად მოკვლევად სხვა მაჩვენებლებთან ერთად.
  • გაფრთხილება: ეს უნდა იქნას გამოყენებული, როგორც მიმართულების მიმცემი მინიშნება და არა საბოლოო დასკვნა. ყოველთვის დააკავშირეთ სხვა მაჩვენებლებთან, როგორიცაა კომენტარები, გაზიარებები, CTR და, საბოლოო ჯამში, კონვერტაციები.
• ინფლუენსერ მარკეტინგის შეფასება (ზედაპირული შემოწმება):
  • როდის აქვს მნიშვნელობა: ინფლუენსერების თავდაპირველი შერჩევისას მათი საშუალო ლაიქების რაოდენობა პოსტზე (გამომწერთა რაოდენობასა და კომენტარების ხარისხთან მიმართებაში) შეიძლება იყოს ძალიან სწრაფი, ზედაპირული ფილტრი.
  • გაფრთხილება: ეს ძალიან ზედაპირული შემოწმებაა. აუდიტორიის დემოგრაფიის, კომენტარების განწყობის, ჩართულობის ავთენტურობისა და წარსული კამპანიების შედეგების უფრო ღრმა ანალიზი ბევრად უფრო მნიშვნელოვანია. ბევრი ლაიქის გაყალბება ადვილია.
• კონკურენტების "პულსის შემოწმება" (უკიდურესად კრიტიკული თვალით):
  • როდის აქვს მნიშვნელობა: კონკურენტების ლაიქების რაოდენობის მოკლე დათვალიერებამ შეიძლება მოგვცეს ძალიან ზოგადი, მიმართულებითი წარმოდგენა იმის შესახებ, თუ როგორ აღიქმება მათი კონტენტი სოცმედიაში.
  • გაფრთხილება: ეს სავსეა საფრთხეებით. თქვენ არ იცით მათი აუდიტორიის ხარისხი, ყიდულობენ თუ არა ლაიქებს, ან მათი კონკრეტული კონტენტსტრატეგია. ის არასდროს არ უნდა იყოს თქვენი საკუთარი წარმატების მთავარი საზომი.

მონაცემებზე დაფუძნებული დასკვნა ლაიქების შესახებ: "ლაიქები" განიხილება, როგორც სუსტი სიგნალი ან მეორეხარისხოვანი ინდიკატორი. მათ შეუძლიათ მოგვცენ მინიშნებები ან ხელი შეუწყონ პატერნების ჩამოყალიბებას, მაგრამ ისინი იშვიათად უნდა იყვნენ ბიზნესის წარმატების გაზომვის ან კრიტიკული სტრატეგიული გადაწყვეტილებების მიღების მთავარი KPI. რეალური ღირებულება მდგომარეობს სტატიაში ნახსენებ "ქმედით მაჩვენებლებში" – იმათში, რომლებიც აჩვენებენ აუდიტორიის ნამდვილ ინტერესს, ზრდიან ტრაფიკს, ახდენენ ლიდების გენერირებას და საბოლოოდ ხელს უწყობენ შემოსავალსა და ROI-ს.